دیوار آزاد

اجتماعی ـ فرهنگی ـ طنز

دیوار آزاد

اجتماعی ـ فرهنگی ـ طنز

دوست اجتماعی؟ (?Social Friend)

پیش‌درآمد: چندی پیش در جمعی مرکب از تنی چند از سادات علوی (رحم‌الله علیهم) که نگارنده خیلی ارادت به ایشان داشته و دارد، و همچنین افراد معلوم‌الحال سانتی‌مانتالیستی که جملگی اسلام ناب وانهاده و پای در راه گمراهی کرده بودند، پیرامون موضوع ضاله و بسیار شبهه برانگیز دوست اجتماعی (Social Friend) بحث مفصلی داشتیم که در آخر آنچنان افتراق در بین دورنماهای فکری جمع حکفرما بود که مطابق معمول جمع‌بندی و نتیجه‌گیری از مشروح مذاکرات میسر نشد و هر که ساز خویش زده و با خویشتن خویش هاراگیری (!) کرده و غیره و غیره...

«۱» نوشت: بر طبق یک تعریف نه چندان دقیق ولی قابل اتکا دوستی اصطلاحی است که اشاره به توصیفی از سطح رابطه بین دو یا چند موجود اجتماعی دارد. رابطه دوستانه معمولاً شامل درک دوجانبه، احترام و محبت بوده و شامل همنشینی، معاشرت و گفتگوی انسان با افرادی که به آنها علاقه و محبت دارد می‌شود. این دوستی و ارادت و محبت یا بی‌واسطه و مستقیم است و یا مجازی و نیازمند واسطی است که انسان به وسیله آن به دوست دستیابی داشته باشد. رابطه در این تعریف مشخصه‌های قابل درکی را برای تفکیک از انواع دیگری نظیر روابط کاری یا روابط خانوادگی بر می‌شمرد. اما جدا از این تعریف‌های آنچنانی مسأله سطح دوستی و کیفیت رابطه زمانی بغرنج می‌شود که دوستی میان دو جنس مختلف مطرح باشد. در فرهنگ‌های گوناگون این مسأله به شکل‌های مختلفی در چارچوب قوانین و یا هنجارهای اجتماعی قرار می‌گیرد که خیلی قصد ورود به جزئیات آن ندارم. لذا فقط بر همان موضوع دغدغه بحث اگر تأکید شود شاید نتیجه بهتری در بر داشته باشد.

«۲» نوشت: در دهه 1370 که جوانی امثال نگارنده هم در آن سپری شد ارتباط داشتن با جنس مخالف چارچوب‌های اجتماعی و مذهبی بسیار سخت‌گیرانه‌ای داشت، به گونه‌ای که افراد اغلب داشتن این ارتباطات را کتمان می‌کردند تا مبادا اثرات اجتماعی ناخواسته و عمدتاً ناگوار بعداً دردسرساز نشود و غیره و غیره. لذا این جمله که «فلانی دوست‌دختر فلانی است» برای اشاره به سوم شخص خیلی پر کاربردتر از اشارات اول شخص و یا دوم شخص مانند «فلانی دوست‌دختر من است» یا «دوست‌دختر فلانی هستم» بود و این طبیعت فضای اجتماعی نامطلوب دوران ما بود و گله‌گذاری از آن دوران را قبلا بارها و بارها (برای مثال اینجا و اینجا را ملاحظه بفرمایید) انجام داده‌ام و تکرار مکررات فایده‌ای ندارد که عمر ما به فنا رفته و غیره و غیره.

اما دوگانه «دوست‌دختر/دوست‌پسر» نه بهترین و دقیق‌ترین توصیف برای رابطه با جنس مخالف که شاید پرکاربردترین توصیف بود. به خاطر قرار داشتن در همان ظرف زمانی ذهنیت امثال بنده معطوف به همان تفکرات دهه هفتادی باقی مانده و کمتر تغییر هم کرده اما مگر نسیم که چه عرض کنم، طوفان تحولات اجتماعی متوقف می‌شود؟

«۳» نوشت: چندسال ابتدای دهه 1380 که ما هنوز دانشجو بودیم گسترش محدود و کنترل شده‌ای از روابط بین زن و مرد در جامعه در حال شکل‌گیری بود که در برابر عبارت دوگانه «دوست‌دختر/دوست‌پسر» اغلب از عبارت دوگانه دیگری تحت عنوان «فقط دوست» یا «Just Friend» برای توصیف آن استفاده می‌شد و بیانگر وجود رابطه‌ای بین زن و مرد بود که در آن داشتن ارتباط جنسی و همخوابگی از لیست اهداف طرفین رابطه حذف و تلاش می‌شد با رعایت مرزهای توافق شده یک نسخه توسعه‌یافته از چگونگی ارتباط داشتن با پسرها و دخترهای فامیل در فضای گسترده‌تر و البته با افراد غیر فامیل تجربه شود. با تکامل این رویه رفتاری به تدریج «فقط دوست» بودن سبکی از ارتباط بین سه نوع ارتباطی دوستانه، فامیلی و کاری را پوشش می‌داد (شکل بعدی را ملاحظه فرمایید) و هنوز هم کارایی خود را در بین گویندگانش در دهه 1370 به خوبی حفظ کرده است.

«۴» نوشت: اکنون یک پرسش مطرح است: آیا «دوست اجتماعی» مفهومی تکامل یافته در ادامه سیر تحولات اجتماعی و ارتباطی است که «فقط دوست» بخشی از آن را توصیف می‌کرد؟ اگر اینگونه نیست پس اشاره به چه موضوع و مفهومی دارد؟
در مقام پاسخ شخصی به این پرسش باور بنده بر آن است عبارت دوست اجتماعی احتمالاً یک عبارت جعلی است. شاهد این مدعا این است که در هیچ دانش‌نامه و یا فرهنگ‌نامه‌ای این عبارت به صورت مستقل و با هدف ارائه تعریف دقیقی از ذات و یا کیفیت رابطه به کار برده نشده و تنها به عبارات و کلمات با مفاهیم و معانی مشابه پرداخته شده است. لذا دوست اجتماعی واژه‌ای است که قرار است به صورت نیابتی برای توصیف شرایط خاص دیگری (فراتر از دوست‌پسر/دوست‌دختر یا Just Friend) در رابطه داشتن با جنس مخالف به کار رود. برای مثال دوستی گروهی از دختران با گروهی از پسران که علاقه‌های مشترکی دارند و احتمالا وجهه بیرونی این علاقه‌های مشترک در بازی‌های گروهی یا سفر و گردش گروهی متبلور می‌شود می‌تواند واجد شرایط این عنوان نیابتی باشد. به عبارت دیگر بحث اجتماعی‌سازی علاقه‌مندی‌ها می‌تواند یک پایه برای شکل‌گیری نوع دیگری از رابطه بین افراد مختلف باشد که نه در چارچوب «دوست‌پسر/دوست‌دختر» می‌گنجد و نه «فقط دوست» و نه انواع دیگری از ارتباط که به اهداف خانوادگی و یا شغلی وابستگی دارند.
اما آیا این توصیف قابل توضیح و دفاع است؟ تحقیقات مختصری که نگارنده در وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌هایی که به موضوع پرداخته‌اند انجام داده (برای مثال اینجا و اینجا و یا اینجا و اینجا را ملاحظه نمایید) نشان می‌دهد اینگونه نیست و اغلب نویسندگان این عبارت را برای توصیف چیزی که ما فلک‌زدگان بدبخت و عذب دهه 1370 (!) در گذشته به صورت عرفی می‌گفتیم: «طرف با بیشتر از یه نفر رابطه داره» به کار می‌برند. قدیمی‌ترها اصطلاحات «تک‌پر» و «صدپر» را هم اگر شنیده باشند، الان احتمالاً «دوست اجتماعی» مترادف با «صدپر» در ذهن‌شان تداعی شده‌است. لذا اگر این توصیف اخیر صحت داشته باشد عبارت «دوست اجتماعی» برای توصیفی مؤدبانه از همان رفتارهای ناهنجار دهه 1370 و 1380 در دوران حاضر و بین جوانان و نوجوانان به کار می‌رود و دنباله یک روند تکاملی در ارتباطات و رفتارهای اجتماعی نیست.

پی‌نوشت: طبق معمول روده‌درازی را به حد اعلا رسانیدم و لذا عذرخواهی از سیدین علوی عزیز و سانتی‌مانتالیست‌های اجتماعی و مغزی و اذناب و سایر روشنفکران و تاریک‌فکران و قس علی هذا ضرورت دارد و غیره و غیره. در جمع‌بندی فقط این پرسش را به بحث می‌گذرام که کدام توصیف درست است؛ «دوست اجتماعی» قرار است بیانگر شکل جدیدی از ارتباطات در فضای ارتباطی قرن بیست و یکمی باشد و یا نوعی تعارف اجتماعی یا واژه‌سازی و شانتاژ گفتاری جدیدی است برای در زرورق پیچیدن همان مفاهیم دهه‌های پیشین؟

امید نیک شنبه 21 مرداد‌ماه سال 1391 ساعت 06:17 ب.ظ

نظرات 10 + ارسال نظر

ساسان شنبه 21 مرداد‌ماه سال 1391 ساعت 08:55 ب.ظ

سلام

وقتی شما تو وبلاگهای بقیه نظر میدی معنیش اینه که یه مطلب نوشتی ;)
یه سری به مینوریتی هم بزن.

در مورد مطلبت هم فکر نمیکنم این کلمه دوست اجتماعی ارتباطی با تصورات قدیمی ما دهه 60 و هفتادی ها داشته باشه و به نظر نوعی رابطه جدیده که ما عقب مونده ها بلد نیستیم ;)

اما شما بهتره یاد بگیری شاید به یک باره از مرحله عذب به چند همسری ارتقا پیدا کردی D:

ای بیسواد سرزدن من به دوستان با هدف تشویق آنها Tail Tracking خودم هست؛ یه ترفند نه علامت ـ چشمک

ammar یکشنبه 22 مرداد‌ماه سال 1391 ساعت 12:07 ق.ظ http://360degree.blogsky.com/

برادر ممنون از بحث و نظرات
یک فکت روان شناسی به نام - جابجایی احساس و مسایل دیگر مطرح شد که
به نظر دوباره باید به بحث بنشینیم
و از مواضع سانتی مانتال خود دفاع بکنیم
بلکه مدال برنز گرفتیم

ارادت

البته البته سید شما کارتان درست است و پارتی متافیزیکی هم دارید (!)؛ بلکه طلا هم گرفتید!

ses یکشنبه 22 مرداد‌ماه سال 1391 ساعت 05:36 ق.ظ

این مفهوم دوست اجتماعی، دوست مجازی اجتماعیه یا دوست اجتماعی در دنیای واقعی؟ اینو هم روشن کنید ما از گمراهی دربیایم :دی

موضوع مورد بحث «دوست اجتماعی» در «دنیای واقعی» هست

سهیل دوشنبه 23 مرداد‌ماه سال 1391 ساعت 02:14 ب.ظ

به نظر ایرادی به واژه سازی برای باز تعریف یک سری مفاهیم جدید اجتماعی نیست!! به هر حال اتلاق واژه دوستی اجتماعی به مجموعه ای از رفتارها چه در دنیای واقعی و چه در دنیای مجازی از نظر اینجانب نه تنها نباید نفی شود، بلکه گاه نیاز است!! هرچند درست بودن گزاره خود این مفاهیم خواه درست باشد یا غلط!!
البته اگر به خاطر داشته باشید بیشتر بحث بر سر دو موضوع دیگر بود:1- آیا اصلا چنین مجموعه مفاهیمی که ما آنرا دوستی اجتماعی نامیدیم، وجود دارد، یا مشابه آن در سایر نقاط جهان دیده می شود؟؟ 2- بحث دیگر بر سر موضوع درستی مفاهیمی بود که در کل آنرا دوستی اجتماعی توصیف کردیم!!
از منظر اینجانب بهتر است به این دو موضع پرداخته شود، تا اینکه بیشتر در خود معنای واژه کنکاش کنیم
--------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت: با لینکهایی که در پی نوشت (2) گذاشته بودید، دوباره قضیه کهنه دوستیا مجددا تداعی شد، خودمانیم زمانیکه آن «ما» نمی تواند از پس دوستی چند ساله خود برآید، شما بخوانید حدیث مفصل دوستی اجتماعی را - چشمک

در میانه نوشته نگارنده استدلال کرده «دوست اجتماعی» مطابق فرمایش شما مصداق «بازتعریف یک سری مفاهیم جدید اجتماعی» نیست و اشاره به همان مفاهیم پیشین دارد. لذا پاسخ پرسش اول شما از نظر بنده منفی است و «مجموعه مفاهیمی که آنرا دوستی اجتماعی نامیدیم» اصالت ذاتی ندارند و نیابتاً در یک فضای سانتی‌مانتالیستی جدید مد شده‌اند.
اما در مورد پرسش دوم می‌توان همچنان بحث کرد که آیا مفهوم اجتماعی مورد نظر از جنبه ذاتی یا عرفی و یا هر چی باید مورد تأیید باشد یا خیر یا غیره و غیره

سهیل پنج‌شنبه 26 مرداد‌ماه سال 1391 ساعت 06:33 ب.ظ

ظاهرا در مورد موضوع اول همچنان چالش وجود دارد!! به نظر بنده، شما به این موضوع با دیدی تقلیل گرایانه برخورد می کنید!! این مورد را باید در نظر داشت که اجتماع و روابط حاکم در آن در یک پروسه تغییر، تبدیل، اصلاح، و تکامل قرار دارد، مسلما این چنین نیست که همان روابط در دهه 70 در روابط در دهه 80 و امروزه در دهه 90 نیز حاکم باشد، که بخواهیم با برچسب زدن سانتی مانتالیزم از کنار آن به سادگی بگذریم!! مسلما این دو از یک جنس نخواهند بود، و مصادیقی هم که شما عنوان کردید و با زدن برچسب سانتی مانتالیزم از کنار آن گذر کردید، در کل خالی از ایرادات نیست!!

دکترجون چرا شانتاژ می‌کنید؟ اگر دوست اجتماعی مطابق فرمایش شما «بازتعریف یک سری مفاهیم جدید اجتماعی» هست پس لطفا این مفهوم را تشریح نمایید؛ چکار داری دیدگاه نگارنده تقلیل‌گرایانه هست یا نه و یا به کی و چی برچسب زده و غیره و غیره؟

سهیل جمعه 27 مرداد‌ماه سال 1391 ساعت 07:50 ق.ظ

برادر شما مطلبی رو نگارش کردید، و بنده در پاسخ، نقدی به مطلب شما وارد کردم!! حال شما اگر می پسندید به نقد بنده می توانید بگوید شانتاژ. همانطور که خودتان بهتر می دانید یکی از موضوعات در نقد، پرداختن به دیدگاه نگارنده هست!! از نظر بنده شما به این موضوع از موضع تقلیل گرایانه پرداخته اید و لا غیر!! و از این گذر از پروسه هایی که اشاره شد (یعنی تبدیل، تحویل و غیره) شما با زدن برچسب سانتیمانتالیزم چشم پوشی کردید!! اتفاقا یکی از موضوعات دیگری که به آن می توان پرداخت، واکاوی همین مفاهیم جدید اجتماعی است!!

خب مطابق فرمایش شما، نگارنده چون از زوایه دید نامطلوبی به بحث پرداخت جوابیه شما فقط پاسخ به همان زاویه دید می‌باشد. من فکر کردم شما دیدگاه خاصی درباره مفهوم «دوست اجتماعی» داری که گویا اینگونه نیست و از نظر شما مفهوم اجتماعی جدیدی است که نیاز به واکاوی دارد

سهیل جمعه 27 مرداد‌ماه سال 1391 ساعت 12:28 ب.ظ

بله برادر، دقیقا همینطور هست، تنها نقد بود و چند پیشنهاد!! به نظر این موضوع جای بحث بیشتر دارد ؛)